Сравнительный анализ английских и узбекских народных сказок

Авторы

  • Денауский институт предпринимательства и педагогики
Сравнительный анализ английских и узбекских народных сказок

Аннотация

«Востоку присуща мудрость», — сказал Абдулла Орипов. Действительно, дух совета и наставления преобладает в основе наших писаний как восточных народов. В этой статье сравниваются народные сказки и культура, одна из древнейших и богатейших форм устного творчества в мире, а также исследуется значение сказок в жизни человека и общества. В статье рассматривается английская народная сказка «Женщина-леопард». Статья указывает на то, что любые трудности, которые могут возникнуть в жизни, должны преодолеваться как мужем, так и женой. Если вся работа ложится на женщину, это иногда может привести к беде. Утверждается, что не хорошо давить на одного человека в семье и что есть предел терпению. Суть сказки и её сравнительные художественно-идеологические аспекты анализируются. Сказка подчеркивает необходимость говорить осторожно, понимать и уважать друг друга в семейных отношениях. Также анализ английской народной сказки направлен на формирование духовного и просветительского мировоззрения. В общем, изучение языка с помощью английских народных сказок также эффективно. Предоставлена информация о сравнительном анализе содержания узбекской и английской народной сказки.

Ключевые слова:

Культура мораль приключения сказки герои воспитание образование молодежь

Kirish

Hozirgi kunda ingliz tilini o‘rganishda turli darajadagi muloqot qobiliyatlarini rivojlantirish juda muhim ahamiyatga ega. Bo’lajak o’qituvchilarning olgan metodik bilimlarini amaliyotda qo’llay olishga malakalar hosil qiladi. Taxsil olish jarayonidagi amaliy va nazariy bilim malakalarni mehnat faoliyatida samarali qo’llay olishiga kofil bo’la oladi.  Metod-tizimli ta’limda usul,reja asosida maqsadga erishish Metodlarning rivojlanishga mustaqil ta’lim rivojlantirish ham o’z samarasini  berayotganini ko‘rishimiz mumkin. Til o’rganish hozirgi kunda juda muhim. Hol buki, o‘qituvchi o‘z fanini amaliy va nazariy jihatdan puxta o‘zlashtirgandagina  professional o‘qituvchi bo‘la oladi. Innovatsiyalar, Chet tili darslarining ta’lim me’yorlarini, o‘quvchilarga darsda va mustaqil ta’lim materiallarni qanday tayyorlashni belgilab beradi. chet tilidan dars beradigan bo‘lajak o‘qituvchilarni kasbiy jihatdan tayyorlaydi.

Asosiy qisim: Til nafaqat aloqa vositasi,balki u inson tabiyatini anglashning o’ziga xos kalitidir,millat qadiriyatlarini saqlash vositasidir.Har qanday xalning uzoq yillik tarixiy rivojlanish davrida to’plagan hayotiy tajirbasi, har xil sharoitda olgan bilimlari kelajak avlodlarga til yordamida yetkaziladi (Rasulov, 2023).

Lingvistika termini qator Yevropa mamlakatlari Ingliz,fransuz,nemis,ispan,rus va boshqa tillarda faol qo’lanilib,til haqidagi fanni anglatadi. Lingvistika – tilshunoslik bo’lib,ma;naviyat belgisi,millat boyligi bo’lgan tilni o’rganadi (Irsqulov, 2009).

Til asosiy aloqa vositasidir, usiz inson jamiyatining borligi va rivojlanishini tasavvur qilish qiyin. Ingliz tilini dunyoning aksariyat qismlarida so'zlashadigan til sifatida ko'rib, bugungi kunda bu tilni o`rganishga bo`lgan talab va ahamiyatni e'tiborsiz qoldirib bo'lmaydi. Ingliz tili o’rganishga bo’lgan talab va qiziqish shunchalik kuchaydiki, bog’cha yoshidagi bolalardan boshlab katta yoshdagi mutaxassislargacha ingliz tili o’rganishga harakat qilyaptilar. Zamonaviy ta'lim innovatsiyalari ta'lim jarayonini samaradorligini oshirish va o'quv jarayoniga ko'proq individuallikka e'tibor berish orqali takomillashtirishga qaratilgan.

Adabiyotlar tahlili va metodologiyasi

Ushbu maqolada asosiy material sifatida ertak tahlili ko‘rib chiqilgan. Shuningdek, ertakning mazmuniy bog‘lanishini ta’minlash usullari, turli matn turlari (hikoya qiluvchi, tasvirlovchi, tushuntiruvchi, muhokama qiluvchi va boshqalar) hamda lingvistik  holatlari o‘rganilgan.

    Maqolada quyidagi tadqiqot usullari qo’llanilgan:

  1. Nazariy tahlil usuli: Ertaklarni o‘rganish jarayonida matn tahlilning ahamiyati haqida mavjud nazariy manbalar.
  2. Qiyosiy tahlil usuli: Ertaklarning turli turlari o‘rtasidagi farqlar va ularningta’siri qiyoslangan. Masalan,ertaklarning lingvistik va uslubiy jihatlari solishtirilib,ularning til o‘rganishga jalb qilishdagi samaradorligi tahlil qilingan.
  3. O‘zbek talqinlarida qahramon o‘z halolligi bilan baxtga erishadi. O‘zbekcha ertaklar  odatda ijtimoiy va axloqiy xulosalar chiqarishga intiladi (Jumanova, 2022).
  4. Inglizcha versiyalar ko‘proq sehr va romantikaga e’tibor qaratadi, Fairy Godmother kabi sehrli elementlar ko‘proq uchraydi va qo‘shimcha tahlil doirasiga tortilgan adabiyotlar tahlilida quyida ko‘rsatilgan adabiyotlardan foydalanildi. Mazkur ishning metodologik usullari deb kuzatish , tarixiy , madaniy- tarbiyaviy hamda qiyosiy tipologik nazarda tutilgan. Axloqiy ertaklarga (Moral Tales). Bu ertaklar tinglovchiga axloqiy saboq yoki hayotiy dars berishga qaratilgan. Tilshunoslik sohasidagi tipologik tadqiqotlar sanskrit tili bilan yunon va lotin tillari o‘rtasida yaqinlik borligi haqidagi fikrlari, nemis olimi Fridrix Shlegel (1772-1829) asarlaridan boshlangan. Keyinchalik tillar tipologiyasi boʻyicha nemis olimi. asoschisi. Gumboldtning merosi til, fikr va madaniy o'ziga xoslik Vilgelm fon gumboldt – umumiy tilshunoslik fani va qiyosiy-tarixiy tilshunoslik asoschisi. Gumboldtning merosi til, fikr va madaniy o'ziga xoslik o‘rtasidagi munosabatlarda davom etayotgan tadqiqotlarni ilhomlantiradi.

Natija va muhokamalar

Turli xalq ertaklari mazmun jihatidan shunday bog’lanadiki, ular  insonni ezgulikka,yurtga fidoyilik, vafodorlik, odamgarchilik, himmat va saxovatga intilishga chorlaydi xalq ertaklarining bebaho namunalari bizga hanuzgacha ma'naviy zavq berib kelyapti. Hayotdan olgan hayotiy-maishiy ertaklar kishida jiddiy fikr- mulohazalar uyg'otadigan, muayyan tarbiyaviy yo‘nalishga ega bo‘lgan asarlardir. Shuning uchun ham biz to‘garak a’zolari bilan birgalikda qissadan hissa chiqadigan ertaklarni inglizcha,o‘zbekcha va ba’zida ruscha variantini maktab va bog’chalarda "qo‘g’irchoq teatri" orqali ertaklarni namoyish etish hamda tilni o‘rgatish ishlari yo‘lga qo‘yilgan. "Ertaklar-yaxshilikka yetaklar" shiori asosida ishlar olib borilmoqda.

“The Leopard Woman”

Once upon a time a man walked across the African plains with his wife.

The man carried a spear and a bow and arrow across his back the woman had a baby tied across her back as they walked the husband turned to his wife I`m hungry you have the ability to turn yourself into a leopards put down the baby transform yourself chase down that heard of bush cows catch one Bush cow for me bring it back change yourself back into a woman skin it clean it cook it prepare it the way I like it and feed me the woman said but husband are you not a hunter do you not have your spear do you not have your bow and your arrow and he said I am your husband.

If I tell you to turn yourself into a LEP you to chase down that herd of bush cow you will if I tell you to bring back a bush calf skin it cook it prepare it and serve it to me woman said are you sure you know what you’re asking and he said yes I do and do as you are told so the woman untied the baby and set him on the ground that woman that woman her eyes became the eyes of a leopard that woman that woman her teeth became the teeth of a leopard and her hands became the poers of a leopard and her back became the back of a leopard and her skin became the fur of a leopard and her heart became the heart of a leopard and she looked at her husband and she said and that man was so afraid he ran to the nearest tree and up into the branches and he clung on for dear life that woman that leopard woman she turned and she ran across the plains chasing down that herd of bush cow she turned the herd this way and she turned the herd. She turned and she roasted the meat was cooked to a turn she cut some of the meat and prepared it the way her husband liked it she looked up at the tree and she said husband come down here is your meat and he said he refused to come down from the tree husband she said here’s your meat come eat but he refused to leave that tree at that moment.

The baby began to cry the woman lifted the baby she dropped her blouse she latched the baby to her breast and it was then and only then that her husband recognized her he came down from the top of that tree he grabbed the piece of meat his wife had prepared for him he went to one side and watching his wife he ate and he ate when he was satisfied that his wife was back to her true self he said woman put out the fire gather the meat wrap it put the baby on your back we must leave of course husband she said she put out the fire she gathered the meat she wrapped it in its own skin she put the baby on her back she tied it tight and before they left she said husband there`s something I must say remember my name is woman and I am capable of anything you ask of me so in future be careful what you ask.

“Qoplonga aylangan ayol”

Bir kuni bir kishi xotini bilan Afrika tekisliklari bo'ylab ketayotgan edi. Erkak orqasida nayza, kamon va o'qlarni ko'targan, ayol esa orqasiga bog'langan bolani ko'targan, ular yurganida, er xotiniga qarab: bolani bo'shat "Men ochman, senda qoplonga aylanishga imkoniyat bor, bitta sigirni tutib olib kel, menga ovqat tayyorlab ber, qaytib ayolga aylanishga qodirsan, unda sizni, ovqatlantiramanmi? Ha eringman ahir. E siz ovchi emasmisiz, sizda nayza, o'q-yoyingiz borku siz tutib keling men pishirib beraman: "Men senning eringman", dedi. Agar senga qoplonga aylan desam butun qoramol podasini quvib yetasan buta buzoq terisini olib kel desam uni pishirib,menga berasan. Ayolsan, men aytganidek qilishing kerak" Ayol qoplonning tishlari va qo'llari leopardning qo'llariga aylandi va terisi leopardning mo'ynasiga aylandi va uning yuragi qoplonning yuragi bo'ldi va u eriga qaradi va dedi va erkak juda qo'rqib ketdi, u eng yaqin daraxtga yugurdi va yuqoriga ko'tarilib, shoxlar orasiga yashirindi. Ayol vajoxat bilan hammani ag'darib tashlashi mumkin edi. bir pasta qoramol podasini quvib, u podani bu tomonga burdi.

Shu yo'l bilan molni yiqilguncha uning tomog'idan tishladi va tomog'ini yirtib tashladi va molni burdalab go'shtini qovurdi.  u qovurilgan go'shtni eriga yoqadigan tarzda tayyorladi u daraxtga qaradi va erga tushing sizning go'shtingiz tayyor dedi Er daraxtdan tushishdan bosh tortdi  keyin yeyman dedi lekin u o'sha paytda u daraxtni tark etishdan qo’rqardi.Shu payt Kichkintoy yig'lay boshladi, qoplon birdan ayolga aylanib bolani ko'tarib oldi. Bolani ko'kragiga mahkamladi va shundan keyingina eri uni tanidi va o'sha daraxtning tepasidan tushdi.Ular yana yo’lda davom etishdi.Ayol eriga esda tutinki,men ayolman va ko’p narsaga qodirman.Shuning uchun kelajakda nima so'rashingizga ehtiyot bo'ling.

Qissadan hissa

Bu ertakdan olish mumkin bo'lgan muhim saboq shuki, har bir insonning ichki kuchi va imkoniyatlari bor, ular tashqi qiyofasida ko’rinmasligi mumkin. Ayol aslida o’zining jasorati va kuchi bilan qoplonga aylangan va o’z oilasini himoya qilgan. Shuningdek, ertakda hurmat va ehtiyotkorlik haqidagi dars ham yashirin: oila va yaqinlarga qanday munosabatda bo’lishimiz kerakligi, ularga ishonch bildirish muhim. Ota-ona va oilaviy munosabatlarda ehtiyotkorlik bilan so’zlashish, tushunish va bir-biriga hurmat ko’rsatish zarurligi haqida ham o’ylash kerak. Bu hikoya shunday ko’rsatadiki, oila bilan bog’liq masalalarga har doim jiddiy yondash va ha deb ezmaslik kerakli ko’rsatiladi,agar ayolni qahri kelsa albatta qasd olishga qodir ekanligini eslatib o’tiladi. ertakda.Hamisha inson adolatparvar  bo’lishi haqida hikoya qiladi. Bu xalq ertagi o‘rta asrlarda Angliyada shakllangan.Yoshi kattalar uchun mo‘ljallangan bo’lib,barchacha xalqlar uchun saboq bo’lishi mumkin.

Xulosa

Ushbu maqolada biz ingliz tilini o’rganishda ingliz xalq ertagini muhokama qildik.Zamonaviy jamiyatda ingliz tili kasbiy ta'limning muhim tarkibiy qismiga aylandi. Shuni misol qilib aytishimiz mumkinki, zamonaviy tilni oʻrgatish koʻproq madaniyatli shaxsni shakllantirishga va raqobatbardosh biznesni yoʻlga qoʻyishga juda qoʻl keladi.Har bir mamlakat,har bir xalq nafaqat yerining tabiiy boyliklariga,ishlab chiqarish salohiyatiga ega,lekin eng muhimi yuksak madaniyat va ma’naviyat bilan kuchli. Xulosa qilib aytganda, xalq ertaklarining tahlili ularning badiiy, madaniy va ma’naviy jihatlarini chuqur o‘rganishni, tarjima jarayonida esa badiiy mahorat va lingvistik bilimlarni uyg‘unlashtirishni talab etadi. Bu boradagi izlanishlar milliy va umuminsoniy madaniyatlar integratsiyasini mustahkamlashda muhim ahamiyatga ega..Turli xalq ertaklari o‘zining boy madaniy merosi va xalq og‘zaki ijodining yorqin namunalari sifatida dunyo adabiyotida muhim o‘rinni egallaydi. Bu maqolada til oʻrganish yoʻllaridan biri koʻrsatilgan boʻlsada,yaxshi natijalarga erishishga doimiy yordam boʻla oladi,deb oʻylaymiz.

Til o’rganuvchilarning bilimini rivojlantirishda, koʻproq mustaqillikka e'tibor beradigan yangi ta'lim paradigmasi, Paradigma - (grekcha — “namuna, andoza“) — ilmiy hamjamiyat tomonidan tan olingan va yangi ilmiy tadqiqot ... birinchi navbatda, oʻquvchilarga maxsus mavzular boʻyicha bilim va koʻnikmalarni oʻzlashtirishga yordam beradi.

Библиографические ссылки

Blake, J. (n.d.). The Leopard Woman [Video]. YouTube. https://www.youtube.com

Irsqulov, M. T. (2009). Tilshunoslikka kirish [Introduction to linguistics]. Toshkent, Uzbekistan.

Jumanova, D. A. (2022). [Article title not provided]. Nauchnyy impuls: Mezhdunarodnyy nauchnyy zhurnal, (5, part 2), December.

Rasulov, R. (2023). Umumiy tilshunoslik [General linguistics]. Toshkent, Uzbekistan.

Опубликован

Загрузки

Биография автора

Онархол Аманова,
Денауский институт предпринимательства и педагогики

Преподаватель

Как цитировать

Аманова, О. (2025). Сравнительный анализ английских и узбекских народных сказок. Лингвоспектр, 5(1), 214–218. извлечено от https://lingvospektr.uz/index.php/lngsp/article/view/840

Выпуск

Раздел

Статьи

Похожие статьи

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >> 

Вы также можете начать расширеннвй поиск похожих статей для этой статьи.