Stiven Kingning «It» asari magik realizm janrining yorqin namunalaridan biri bo‘lib, unda real hayot va g‘ayritabiiy elementlar tabiiy ravishda bir-biriga singib ketadi. Kingning yozish uslubi va hikoya qilish texnikasi oddiy hayot va mistik dunyo o‘rtasidagi chegaralarni xiralashtiradi, shuningdek, bolalarning ongida kechayotgan ichki qo‘rquvlar va yovuzlikka qarshi kurashni magik realizm orqali ifodalaydi. Ushbu tahlilda asardan keltirilgan misollar yordamida «It» asaridagi magik realizm unsurlarining qanday namoyon bo‘lishi chuqurroq yoritiladi.

Magik realizmning asosiy xususiyatlaridan biri oddiy hayotning g‘ayritabiiy hodisalar bilan tabiiy uyg‘unlashuvidir. Kingning «It» asarida bu uslub oddiy hayotning kundalik voqealari Pennivayz kabi g‘ayritabiiy mavjudotning paydo bo‘lishi bilan bog‘langan holda ifodalanadi. Pennywise shaharning pastki qatlamlarida yashaydi va bolalarning eng qo‘rqinchli xayollarini, travmalarini va ichki qo‘rquvlarini o‘z foydasiga ishlatadi. Pennivayz mavjudligi nafaqat mistik, balki psixologik tahdid sifatida bolalarning ongini egallaydi.

Misol sifatida, Jorji Denbrovning Pennivayz bilan uchrashuvi oddiy hayotga mistik aralashuvning yorqin namunasidir. Jorji kanalizatsiya teshigida Pennywise bilan to‘qnash keladi va kloun unga shunchaki quvnoq ko‘rinadi. Ammo o‘quvchi bu voqeaning ortida katta yovuzlik yashirinligini biladi:

«The clown held out Jorjie’s boat in one hand. His eyes were a strange, glittering silver. Jorjie hesitated, then reached out for the boat, almost smiling back. But something about the clown made him pause. The smile was too wide, the eyes too bright.»

Jorji uchun bu oddiy hayotning bir qismi sifatida ko‘rinadi. Ammo o‘quvchi Pennivayz’ning nafaqat oddiy kloun, balki yovuz kuch ekanligini biladi. Pennivayz bu yerda oddiy hayotga tabiiy kirib kelgan mistik kuch sifatida namoyon bo‘ladi.

Bundan tashqari, Derri shaharchasida muntazam ravishda bolalarning yo‘qolishi yoki halok bo‘lishi kattalar uchun tabiiy hodisaga aylangan. Bu hodisalar shahar aholisi tomonidan qabul qilingan va befarq qaraladi, lekin bolalar bu voqealarning g‘ayritabiiy ekanligini his qiladilar:

«Derry had always had its disappearances, its deaths, but no one really seemed to care for long. The town had a way of forgetting, moving on. It was as if the town itself was infected with some kind of sickness, and the adults were all blind to it.»

Bu yerda g‘ayritabiiy hodisalar oddiy hayotning bir qismi sifatida ko‘rinadi. Shaharning kattalari bu hodisalarga jiddiy e’tibor bermasliklari Pennywise ta’sirida ekanligini ko‘rsatadi. Bu esa oddiy hayot va mistik dunyo o‘rtasidagi uyg‘unlikni magik realizmning asosiy xususiyati sifatida ochib beradi.

Magik realizmda tush va haqiqat o‘rtasidagi chiziq xiralashadi va o‘quvchi uchun voqealar tushmi yoki haqiqatmi ekanligini ajratish qiyinlashadi. «It» asarida Pennivayz bolalarning tushlari va qo‘rquvlarini haqiqatga aylantiradi, bu esa reallik va tasavvurni birlashtirib yuboradi. Bolalar Pennivayz bilan duch kelganlarida, ular uchun tush va haqiqat aralashib ketadi.

Masalan, Beverli Marsh hammomdagi lavabodan qon chiqayotganini ko‘rganda, bu voqea uning uchun haqiqatdek tuyuladi. Ammo ota-onasi bu hodisani sezishmaydi, bu esa tush va haqiqat o‘rtasidagi chegaraning yo‘qolganligini ko‘rsatadi:

«Beverly stared at the blood, feeling it soak into her clothes, run down the walls. She screamed for her father, but when he came in, he saw nothing. ‘What blood?’ he asked, puzzled. For Beverly, it was all too real, but no one else could see it.»

Bu sahnada Beverlining ichki qo‘rquvlari real haqiqatga aylanadi. U bu voqeani chinakam haqiqat sifatida his qiladi, lekin uning atrofidagi odamlar buni tush yoki tasavvur deb qabul qilishadi. O‘quvchi uchun ham bu voqeaning qanchalik haqiqiy ekanligi aniq emas, bu magik realizmning klassik xususiyatini aks ettiradi: tush va reallik o‘rtasidagi chiziqlar butunlay yo‘qolgan.

Yana bir misol Richi Tozierning Pennivayz bilan birinchi duch kelgan sahnasida ko‘rinadi. Richi dastlab bu voqeani tush deb o‘ylaydi, lekin voqeaning haqiqiyligini his qiladi:

«Richie blinked, his heart racing. It couldn’t be real. But when the clown’s hand reached for him, he knew it was no dream. The clown was there, staring at him with those cold, dead eyes, and Richie could feel the fear wash over him like a wave.»

Bu yerda Richi tush va haqiqat o‘rtasidagi chiziqning yo‘qolganligini his qiladi. Pennywise uning eng katta qo‘rquvlarini jonlantirib, tushni haqiqatga aylantiradi. Bu magik realizmning asosiy xususiyatlaridan biri bo‘lib, tush va haqiqat bir-biriga singib ketgan.

Magik realizmda ezgu va yovuz kuchlar o‘rtasidagi kurash ko‘pincha markaziy mavzuga aylanadi. «It» asarida Pennywise yovuz kuchning ramzi bo‘lib, bolalarning eng katta qo‘rquvlarini o‘z foydasiga ishlatishga harakat qiladi. Ammo Bill Denbrov va uning do‘stlari o‘zlarining jasorati va do‘stligi orqali Pennivayz’ga qarshi kurashadilar. Bu kurash faqat jismoniy emas, balki ruhiy va psixologik darajada ham olib boriladi. Masalan, Bill Denbrov Pennivayz bilan kurashayotgan paytda ichki qo‘rquvlari va Jorjining o‘limiga bo‘lgan aybdorlik hissi bilan kurashadi. Bu ruhiy kurash unga Pennivayz’ga qarshi kurashishda kuch beradi:

«Bill felt the guilt rise up again, threatening to choke him. But with his friends by his side, he fought back. This time, he wouldn’t let Pennywise win. This time, the fear wouldn’t control him.»

Bu yerda Billning ichki kurashi Pennivayz bilan bo‘layotgan tashqi kurash bilan bog‘lanadi. U o‘zining ichki aybdorlik va qo‘rquvlarini yengishga harakat qiladi, bu esa unga yovuz kuchga qarshi chiqish imkonini beradi. Bu magik realizmning psixologik jihatlaridan biridir – ichki va tashqi kurashlar bir-biriga singib ketadi. Yana bir misol Ben Hanskomning Pennivayz bilan kurashida ko‘rinadi. Ben o‘z ichki qo‘rquvlari va zaifliklarini yengishga intilib, Pennivayz’ga qarshi kurashadi:

«Ben had always felt like an outsider, always afraid of being different. But now, standing with his friends, facing Pennywise, he realized that his fear had no power over him anymore. He wasn’t afraid anymore, and Pennywise couldn’t control him.»

Bu yerda Benning ichki kurashi uning Pennivayz bilan bo‘lgan jismoniy kurashi bilan bog‘lanadi. U o‘z qo‘rquvlarini yengib, yovuzlikka qarshi turadi. Bu kurash magik realizmning muhim jihatlaridan biri - ezgu va yovuz kuchlar o‘rtasidagi ruhiy va jismoniy ziddiyatni aks ettiradi.

Magik realizmda oddiy ko‘z bilan ko‘rilmaydigan narsalarning mavjudligi ko‘p hollarda asosiy mavzuni tashkil etadi. «It» asarida Pennivayz faqat bolalar tomonidan ko‘riladigan va his qilinadigan yovuz kuch sifatida tasvirlanadi. Kattalar bu g‘ayritabiiy hodisalarni sezmaydilar yoki ularga ishonmaydilar, bu esa bolalar va kattalar orasidagi sezgirlik farqini aks ettiradi. Masalan, Bill va uning do‘stlari Pennivayz bilan to‘qnash kelganlarida, bu yovuz kuch faqat bolalar uchun real bo‘lib ko‘rinadi. Kattalar esa bu voqealarni ko‘rmaydilar yoki ularga e’tibor bermaydilar:

«The clown was there, as real as anything, but only the kids could see it. The adults passed by, oblivious to the danger. To them, Pennywise didn’t exist. But the kids knew the truth. They could feel the terror, even if no one else could.»

Bu yerda Pennivayz oddiy ko‘z bilan ko‘rilmaydigan yovuz kuch sifatida tasvirlanadi, lekin bolalar uning mavjudligini real tahdid sifatida his qilishadi. Bu magik realizmning asosiy elementlaridan biri bo‘lib, faqatgina tanlangan kishilar tomonidan seziladigan g‘ayritabiiy mavjudotning tasvirini beradi.

Stiven Kingning «It» asari magik realizm janrining barcha asosiy unsurlarini o‘z ichiga oladi. Oddiy hayotga mistik aralashuv, reallik va tush o‘rtasidagi chegaralarning xiralashuvi, ezgu va yovuz kuchlar o‘rtasidagi ziddiyat va ko‘z bilan ko‘rinmaydigan narsalarning mavjudligi kabi elementlar asar davomida keng qo‘llanilgan. King bu unsurlar orqali insonning ichki qo‘rquvlari va psixologik kurashlarini yoritadi. Asar nafaqat qo‘rqinchli voqea, balki insonning ichki qo‘rquvlari, ularning hayotga ta’siri va yovuzlik bilan kurashning chuqur falsafiy tahlilidir.